Rijbewijs ongeldig verklaard na diagnose misbruik of afhankelijkheid van drugs

Wanneer de betrokkene het onderzoek naar de geschiktheid volledig heeft doorlopen, krijgt hij van de keurend psychiater het conceptrapport toegestuurd. Hierin staan de bevindingen en de conclusie van de psychiater vermeld. Deze conclusie is in de meeste gevallen doorslaggevend voor de door het CBR te nemen beslissing omtrent de (on)geldigheid van het rijbewijs. Wij raden aan om het rapport zorgvuldig te lezen en onmiddellijk aan de psychiater door te geven wanneer er onjuistheden in staan vermeld. Met name de antwoorden die de psychiater heeft vermeld in het kader van het (korte) gesprek zijn van belang. Op verzoek van de betrokkene kan de psychiater eventueel het rapport aanpassen.

Voordat de psychiater het rapport met zijn bevindingen aan het CBR toestuurt, dient de betrokkene eerst in de gelegenheid te worden gesteld het aan u toekomende inzage- en blokkeringsrecht met betrekking tot de uitslag van het door hen verrichte onderzoek uit te oefenen. Dit betekent dat hij kan weigeren dat het rapport aan het CBR wordt toegestuurd. Indien aan de betrokkene niet vooraf om toestemming wordt gevraagd, handelt het CBR in strijd met artikel 3:2 Awb (zorgvuldigheidsbeginsel) wanneer zij de uitslag van dit onderzoek desondanks aan het besluit tot ongeldig verklaring van het rijbewijs ten grondslag legt.

Het blokkeringsrecht is echter beperkt. Hiervan kan alleen gebruik worden gemaakt wanneer daartoe gegronde redenen bestaan. Wanneer de betrokkene zonder gegronde reden weigert om het rapport aan het CBR toe te sturen, kan het CBR op grond van daarvan ook besluiten om het rijbewijs ongeldig te verklaren.

Na toestemming van de betrokkene zal het rapport naar het CBR worden gestuurd. Het CBR zal vervolgens een beslissing nemen over de geldigheid van het rijbewijs. Als grondslag voor het besluit zal altijd het rapport van de psychiater worden gebruikt.

Het CBR kan op grond van het advies van de psychiater besluiten tot de alcoholmisbruik en/of alcoholafhankelijkheid, conform de DSM-IV (-TR) classificatie en/of op basis van alle relevante gegevens. Voordat het CBR het definitieve besluit neemt, wordt een voorlopige beslissing genomen, waarbij de betrokkene in de gelegenheid wordt gesteld om een tegenonderzoek (second opinion) te vragen. Ook daar zijn, evenals bij het eerste onderzoek,  kosten aan verbonden. Bovendien wordt het tegenonderzoek opnieuw verricht door een door het CBR ingeschakelde psychiater. 

TIP: Wij adviseren onze klanten daarom om zelf een psychiater te zoeken voor een second opinion. Omdat wij uit ervaring weten dat niet alle psychiaters bereid of deskundig zijn om een goede second opinion te verrichten, hebben wij met een aantal psychiaters afspraken gemaakt voor het verrichten van een deugdelijk tegenonderzoek tegen een behoorlijk lagere prijs dan de kosten die het CBR in rekening brengt. Indien u een second opinion wilt, adviseren wij om uw zaak zo spoedig mogelijk bij ons aan te melden.

Indien u geen tegenonderzoek via het CBR aanvraagt, zal het CBR binnen twee weken het rijbewijs ongeldig verklaren. U krijgt deze beslissing per aangetekende post toegestuurd. Vanaf dat moment is het niet meer toegestaan om een motorrijtuig voor de categorieën waarvoor het rijbewijs ongeldig is verklaard te besturen.

Tegen deze beslissing van het CBR kan de betrokkene binnen 6 weken een bezwaarschrift indienen. Gelet op de complexiteit van de procedure en de beperkte verweren die met succes gevoerd kunnen worden, adviseren wij om het bezwaarschrift altijd door een gespecialiseerde advocaat te laten opstellen. Omdat het bezwaar geen opschortende werking heeft, en de ongeldig verklaring van het rijbewijs derhalve gedurende het bezwaar van kracht blijft, zullen wij in de meeste gevallen, mits de betrokkene ook een spoedeisend belang heeft, gelijktijdig een voorlopige voorziening aanvragen bij de rechtbank. Dit betekent dat de zaak binnen enkele weken aan de rechter wordt voorgelegd die mogelijk kan besluiten om de ongeldig verklaring van het rijbewijs weer ongedaan te maken. 

Ingevolge artikel 130, eerste lid, van de Wegenverkeerswet 1994 (hierna: de Wvw 1994) doen de bij algemene maatregel van bestuur aangewezen personen, indien bij hen een vermoeden bestaat dat de houder van een rijbewijs niet langer beschikt over de rijvaardigheid dan wel over de lichamelijke of geestelijke geschiktheid die is vereist voor het besturen van een of meer categorieën motorrijtuigen waarvoor dat rijbewijs is afgegeven, daarvan zo spoedig mogelijk schriftelijk mededeling aan het CBR, onder vermelding van de feiten en omstandigheden die aan het vermoeden ten grondslag liggen. Bij ministeriële regeling worden de feiten en omstandigheden aangewezen die aan het vermoeden ten grondslag dienen te liggen en worden ter zake van de uitoefening van deze bevoegdheid nadere regels vastgesteld.

Ingevolge artikel 131, eerste lid, besluit het CBR, indien een schriftelijke mededeling als bedoeld in artikel 130, eerste lid, is gedaan, in de bij ministeriële regeling aangewezen gevallen dat de betrokkene zich dient te onderwerpen aan een onderzoek naar zijn geschiktheid. Dit onderzoek wordt door een deskundige uitgevoerd.

Ingevolge artikel 134, eerste lid, stelt het CBR zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen vier weken na ontvangst van de bevindingen van de deskundige of deskundigen, de uitslag van het onderzoek vast.

Ingevolge artikel 134, tweede lid, besluit het CBR tot ongeldigverklaring van het rijbewijs indien de uitslag van het onderzoek daartoe aanleiding geeft. Bij ministeriële regeling worden de gevallen aangewezen waarin daarvan sprake is.

Ingevolge het derde lid van artikel 134 deelt het CBR, indien het voornemens is het rijbewijs ongeldig te verklaren, dit mede aan de houder, onder mededeling van de bevoegdheid van betrokkene om binnen twee weken een tweede onderzoek te verlangen. Deze termijn wordt in de jurisprudentie niet altijd even strikt gehanteerd. Wanneer de betrokkene door bijzondere omstandigheden, waaronder een verblijf in het buitenland, niet in staat was op tijd te vragen om een contra-expertise, dient het CBR ook na de termijn van twee weken een verzoek tot tegenonderzoek te honoreren.

Ingevolge artikel 12, aanhef en onder b, van de Regeling maatregelen rijvaardigheid en geschiktheid besluit het CBR tot ongeldigverklaring van het rijbewijs als bedoeld in artikel 134, derde (lees: tweede) lid, van de Wvw 1994, indien de uitslag van het onderzoek of de onderzoeken inhoudt dat betrokkene niet voldoet aan de bij ministeriële regeling vastgestelde eisen met betrekking tot de lichamelijke en geestelijke geschiktheid voor het besturen van een of meer categorieën van motorrijtuigen.

In artikel 2 van de Regeling eisen geschiktheid 2000 is bepaald dat de eisen met betrekking tot de lichamelijke en geestelijke geschiktheid tot het besturen van motorrijtuigen worden vastgesteld overeenkomstig de bij deze regeling behorende bijlage.

In die bijlage is in paragraaf 8.8, “Misbruik van psychoactieve middelen (zoals alcohol en drugs)”, bepaald dat voor de beoordeling of sprake is van misbruik van psychoactieve middelen een specialistisch rapport is vereist. Personen die misbruik maken van dergelijke middelen zijn zonder meer ongeschikt. Indien zij aannemelijk of aantoonbaar zijn gestopt met dit misbruik, dient een recidiefvrije periode van een jaar te zijn gepasseerd voordat zij door middel van een herkeuring op basis van een specialistisch rapport geschikt kunnen worden geacht. Een strenge opstelling van de keurend arts is aangewezen, gezien de gevaren die het gebruik van deze middelen oplevert voor de verkeersveiligheid.

Indien in het rapport van de keurend psychiater de diagnose alcoholmisbruik of alcoholafhankelijkheid wordt gesteld, zal het CBR het rijbewijs ongeldig verklaren. De keurend psychiater kan deze diagnose stellen op basis van alle relevante gegevens (waaronder gegevens uit het proces-verbaal van de politie, maar ook op basis van het gesprek dat heeft plaatsgevonden tijdens het onderzoek naar de rijgeschiktheid) en op basis van de DSM-IV-TR criteria. 

Tegen het besluit tot ongeldigverklaring van het rijbewijs kan binnen zes weken na dagtekening een bezwaarschrift worden ingediend. Volgens vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (uitspraak van o.a. 25 april 2007 in zaak nr. 200606675/1) bestaat, in een geval waarin de diagnose alcoholmisbruik (in ruime zin) is gesteld, slechts aanleiding om de ongeldigverklaring niet in stand te laten indien de psychiatrische rapportage naar inhoud of wijze van totstandkoming gebreken vertoont, inhoudelijk tegenstrijdig of anderszins niet of niet voldoende concludent is, zodanig dat het CBR zich daarop niet heeft mogen baseren.

Omdat het bezwaarschrift geen opschortende werking heeft, blijft het rijbewijs ongeldig gedurende de behandeling van het bezwaar. Wij adviseren daarom om naast het bezwaarschrift tevens een verzoekschrift voor een voorlopige voorziening in te dienen bij de rechtbank in uw arrondissement. In het verzoekschrift vraagt u de rechtbank om het besluit van het CBR zolang op te schorten.

Wanneer u de rechtsbijstand van een advocaat hierbij wenst, kunt u uw zaak altijd bij ons aanmelden.  De bij ons netwerk aangesloten advocaten zijn gespecialiseerd in de bezwaar- en beroepsprocedure van het CBR, en kunnen u rechtsbijstand verlenen teneinde zo snel mogelijk uw rijbewijs terug te krijgen.

Rijbewijs ongeldig verklaard na diagnose misbruik of afhankelijkheid van alcohol

Wanneer de betrokkene het onderzoek naar de geschiktheid volledig heeft doorlopen, krijgt hij van de keurend psychiater het conceptrapport toegestuurd. Hierin staan de bevindingen en de conclusie van de psychiater vermeld. Deze conclusie is in de meeste gevallen doorslaggevend voor de door het CBR te nemen beslissing omtrent de (on)geldigheid van het rijbewijs. Wij raden aan om het rapport zorgvuldig te lezen en onmiddellijk aan de psychiater door te geven wanneer er onjuistheden in staan vermeld. Met name de antwoorden die de psychiater heeft vermeld in het kader van het (korte) gesprek zijn van belang. Op verzoek van de betrokkene kan de psychiater eventueel het rapport aanpassen.

Voordat de psychiater het rapport met zijn bevindingen aan het CBR toestuurt, dient de betrokkene eerst in de gelegenheid te worden gesteld het aan u toekomende inzage- en blokkeringsrecht met betrekking tot de uitslag van het door hen verrichte onderzoek uit te oefenen. Dit betekent dat hij kan weigeren dat het rapport aan het CBR wordt toegestuurd. Indien aan de betrokkene niet vooraf om toestemming wordt gevraagd, handelt het CBR in strijd met artikel 3:2 Awb (zorgvuldigheidsbeginsel) wanneer zij de uitslag van dit onderzoek desondanks aan het besluit tot ongeldig verklaring van het rijbewijs ten grondslag legt.

Het blokkeringsrecht is echter beperkt. Hiervan kan alleen gebruik worden gemaakt wanneer daartoe gegronde redenen bestaan. Wanneer de betrokkene zonder gegronde reden weigert om het rapport aan het CBR toe te sturen, kan het CBR op grond van daarvan ook besluiten om het rijbewijs ongeldig te verklaren.

Na toestemming van de betrokkene zal het rapport naar het CBR worden gestuurd. Het CBR zal vervolgens een beslissing nemen over de geldigheid van het rijbewijs. Als grondslag voor het besluit zal altijd het rapport van de psychiater worden gebruikt.

Het CBR kan op grond van het advies van de psychiater besluiten tot de alcoholmisbruik en/of alcoholafhankelijkheid, conform de DSM-IV (-TR) classificatie en/of op basis van alle relevante gegevens. Voordat het CBR het definitieve besluit neemt, wordt een voorlopige beslissing genomen, waarbij de betrokkene in de gelegenheid wordt gesteld om een tegenonderzoek (second opinion) te vragen. Ook daar zijn, evenals bij het eerste onderzoek,  kosten aan verbonden. Bovendien wordt het tegenonderzoek opnieuw verricht door een door het CBR ingeschakelde psychiater. 

TIP: Wij adviseren onze klanten daarom om zelf een psychiater te zoeken voor een second opinion. Omdat wij uit ervaring weten dat niet alle psychiaters bereid of deskundig zijn om een goede second opinion te verrichten, hebben wij met een aantal psychiaters afspraken gemaakt voor het verrichten van een deugdelijk tegenonderzoek tegen een behoorlijk lagere prijs dan de kosten die het CBR in rekening brengt. Indien u een second opinion wilt, adviseren wij om uw zaak zo spoedig mogelijk bij ons aan te melden.

Indien u geen tegenonderzoek via het CBR aanvraagt, zal het CBR binnen twee weken het rijbewijs ongeldig verklaren. U krijgt deze beslissing per aangetekende post toegestuurd. Vanaf dat moment is het niet meer toegestaan om een motorrijtuig voor de categorieën waarvoor het rijbewijs ongeldig is verklaard te besturen.

Tegen deze beslissing van het CBR kan de betrokkene binnen 6 weken een bezwaarschrift indienen. Gelet op de complexiteit van de procedure en de beperkte verweren die met succes gevoerd kunnen worden, adviseren wij om het bezwaarschrift altijd door een gespecialiseerde advocaat te laten opstellen. Omdat het bezwaar geen opschortende werking heeft, en de ongeldig verklaring van het rijbewijs derhalve gedurende het bezwaar van kracht blijft, zullen wij in de meeste gevallen, mits de betrokkene ook een spoedeisend belang heeft, gelijktijdig een voorlopige voorziening aanvragen bij de rechtbank. Dit betekent dat de zaak binnen enkele weken aan de rechter wordt voorgelegd die mogelijk kan besluiten om de ongeldig verklaring van het rijbewijs weer ongedaan te maken. 

Voorkomen is beter dan genezen, zo luidt het bekende spreekwoord. En dat geldt ook voor het onderzoek naar de rijgeschiktheid. 

Het onderzoek naar de rijgeschiktheid mag niet worden onderschat. Anders dan men vaak denkt, is het belangrijk dat u zich terdege voorbereid op het onderzoek. Het onderzoek bevat namelijk ook strikvragen, zoals de vraag of u uw rijbewijs nodig hebt voor het werk of om andere redenen. Men is vaak geneigd om op deze vraag bevestigend te antwoorden, vanuit de gedachte dat het CBR, rekening houdende met de persoonlijke omstandigheden, in dat geval eerder geneigd zal zijn om uw rijbewijs terug te geven, maar die veronderstelling is onjuist. Uw persoonlijke omstandigheden spelen geen of nauwelijks een rol in het onderzoek naar de rijgeschiktheid. Het antwoord wordt juist ten nadele van u uitgelegd: Wanneer u tijdens het onderzoek verklaart dat u uw rijbewijs nodig hebt voor het werk, wordt u op basis van dat antwoord eerder aangemerkt als alcoholmisbruiker omdat u volgens de psychiater onder invloed bent gaan rijden, terwijl u wist of vermoedde dat dit zou kunnen betekenen dat u uw rijbewijs kwijt zou raken. Volgens de psychiater is dat een aanwijzing voor een bepaalde mate van verslaving.

En zo zijn er nog veel meer valkuilen in het onderzoek. 

Om u voor te bereiden op het onderzoek, hebben wij een uitgebreide informatiebrochure opgesteld waarin wij u wijzen op al deze valkuilen, en wij u de strekking van de verschillende vragen uitleggen. Wij leggen u uit wat het onderzoek naar de rijgeschiktheid inhoudt, waarop wordt gelet, welke vragen er kunnen worden gesteld en met welke bedoeling die vragen worden gesteld.

Wanneer u de informatiebrochure voor het onderzoek download en zorgvuldig bestudeert, vergroot u de kans dat u met goed gevolg door het onderzoek zult komen, en dat u uw rijbewijs kunt behouden. 

Meer informatie over de informatiebrochure en de downloadpagina vindt u op de website www.onderzoeknaarderijgeschiktheid.nl. 

Na ontvangst van een melding beoordeelt het CBR of de betrokkene dient deel te nemen aan een onderzoek naar de rijgeschiktheid. 

In de Regeling maatregelen rijvaardigheid en rijgeschiktheid 2011 wordt in artikel 23 een opsomming gegeven van de gevallen waarin het CBR zal besluiten dat de betrokkene moet worden onderworpen aan een onderzoek naar de rijgeschiktheid na rijden onder invloed van alcohol. Het gaat om de volgende gevallen: 

• Bij normaal bestuurders bij een ademalcoholgehalte van meer dan 785 μg/l uitgeademde lucht, oftewel een bloedalcoholgehalte van meer dan 1,8 ‰ 
• Bij beginnend bestuurders bij een ademalcoholgehalte van meer dan 570g/l uitgeademde lucht, oftewel een bloedalcoholgehalte van meer dan 1,3 ‰
• Indien de betrokkene niet in aanmerking komt voor een Educatieve Maatregel Alcohol en Verkeer, omdat

• eerder een EMA is opgelegd aan de betrokkene
• betrokkene zich de afgelopen vijf jaar heeft moeten onderwerpen aan een onderzoek naar de geschiktheid wegens alcohol;
• betrokkene hij naar het oordeel van een medisch deskundige lijdt aan een ernstige psychiatrische stoornis of dementie, dan wel aan een langdurige lichamelijke stoornis die deelname onmogelijk maakt;
• betrokkene het bij de politie bekend is dat hij regelmatig drogerende stoffen gebruikt.

Wanneer betrokkene niet in aanmerking komt voor een Educatieve Maatregel Alcohol en Verkeer, omdat

• • • hij de afgelopen vijf jaar aan het alcoholslotprogramma heeft deelgenomen;
    • hij zich de afgelopen vijf jaar heeft moeten onderwerpen aan een onderzoek naar de geschiktheid wegens alcohol;
    • hij  naar het oordeel van een medisch deskundige lijdt aan een ernstige psychiatrische stoornis of dementie, dan wel aan een langdurige lichamelijke stoornis die deelname onmogelijk maakt,
    • dat het bij de politie bekend is dat hij regelmatig drogerende stoffen gebruikt
       

• Wanneer blijkt van feiten of omstandigheden als genoemd in de bij deze regeling behorende bijlage 1, anders dan die vermeld onder A, onderdeel III, Rijgedrag, of onder B, onderdeel III, Drogerende stoffen‘Alcohol’,

Wanneer aan één van deze voorwaarden is voldaan, zal het CBR besluiten dat de betrokkene zich moet onderwerpen aan een onderzoek naar de rijgeschiktheid. 

Aan het deelnemen aan het onderzoek naar de rijgeschiktheid zijn kosten verbonden. U dient binnen een termijn van 10 weken na ontvangst van het besluit van het CBR een bedrag van bijna € 1.000,00 te betalen. Indien het gezien uw financiële situatie voor u niet mogelijk is om dit bedrag binnen de gestelde termijn te betalen, kunt u gemotiveerd een verzoek indienen om een betalingsregeling. Dit verzoek om een betalingsregeling moet u binnen 3 weken na ontvangst van de beslissing indienen bij het CBR.  

Daarnaast bestaat de mogelijkheid om binnen 6 weken tegen het besluit van het CBR  tot verplichte deelname aan het onderzoek naar de rijgeschiktheid (en later beroep) aan te tekenen. U kunt onder meer bezwaar aantekenen wanneer er geen sprake is van één van de gevallen zoals hiervoor genoemd of wanneer u het wegens gegronde redenen  niet eens bent met de uitslag van de ademanalyse of het bloedonderzoek. U moet zich echter realiseren dat bij het opleggen van de maatregel geen rekening kan worden gehouden met uw persoonlijke situatie. 

Het bezwaar schort de verplichte deelname aan het onderzoek naar de rijgeschiktheid en de betaling van de kosten niet op. Vaak doet u er derhalve verstandig aan om gelijktijdig een voorlopige voorziening aan te vragen bij de rechtbank.

Wanneer u de rechtsbijstand van een advocaat hierbij wenst, kunt u uw zaak altijd bij ons aanmelden. 

Indien u het niet eens bent met de beslissing tot deelname aan de Lichte Educatieve Maatregel Alcohol en Verkeer (LEMA) kunt u tegen deze beslissing bezwaar aantekenen. U dient dan een bezwaarschrift te sturen naar het CBR. Het bezwaar dient binnen 6 weken na dagtekening van het besluit van het CBR te worden ingediend.

De bezwaargronden die u met succes kunt aanvoeren zijn echter beperkt. Het gaat met name om een toetsing of aan de formele regels tot deelname zijn voldaan:

• Bent u terecht als bestuurder aangemerkt?
• Voldoet u aan de criteria voor het opleggen van een LEMA?
• Is geen van de uitzonderingsgevallen van toepassing?
• Is het ademalcoholgehalte op de juiste wijze vastgesteld?
• Zijn er verder onregelmatigheden geweest?

U moet er rekening mee houden dat het indienen van een bezwaarschrift geen opschortende werking heeft. Dit betekent dat u ondanks het bezwaarschrift toch verplicht bent tot betaling van het cursusgeld en de deelname aan de cursus.

Wanneer u wilt dat de beslissing van het CBR wordt opgeschort, dient u tevens een verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank in uw arrondissement voor een voorlopige voorziening. De rechter kan dan bepalen dat de beslissing van het CBR moet worden uitgesteld totdat op het bezwaarschrift is beslist.

Rijbewijs ongeldig verklaard

Ook wanneer uw rijbewijs door het CBR ongeldig is verklaard, bijvoorbeeld omdat u niet tijdig het cursusgeld hebt betaald of omdat u niet goed hebt meegewerkt tijdens de cursus, kunt u tegen die beslissing binnen zes weken na de datum van de beslissing een bezwaarschrift indienen. 

Rechtsbijstand

Hoewel u ook zelf bezwaar en beroep kunt instellen tegen de beslissing van het CBR, is het vaak verstandiger om u hierin te laten bijstaan door een advocaat. De bij ons netwerk aangesloten advocaten hebben jarenlange ervaring met de LEMA en weten precies in welke gevallen het indienen van een bezwaarschrift zinvol is en welke bezwaar- en beroepsgronden u dient aan te voeren. Het is daarom van belang dat u zo snel mogelijk contact met ons opneemt.