Wanneer het CBR een onderzoek naar de rijgeschiktheid oplegt, kan dat grote gevolgen hebben voor u. Wanneer u er niet voor kiest om bezwaar aan te tekenen tegen de beslissing van het CBR, bent u verplicht om deel te nemen aan het CBR onderzoek naar de rijgeschiktheid. Weigert u, dan wordt uw rijbewijs onmiddellijk ongeldig verklaard. Maar ook als u uzelf niet goed voorbereid op het onderzoek, loopt u een groot risico dat uw rijbewijs ongeldig wordt verklaard. Het onderzoek is lastig, met name de vragen die u moet beantwoorden. Wanneer u zich niet bewust bent van de strikvragen, is de kans dat u uw rijbewijs terugkrijgt klein. Er staat veel op het spel!

CBR onderzoek

Het CBR onderzoek omvat vier onderdelen:

1. het bloed-/urineonderzoek

2. het lichamelijk

3. psychisch onderzoek

4. het vraaggesprek

Wat veel mensen niet weten is dat u zich kunt voorbereiden op dit CBR onderzoek. Op www.onderzoeknaarderijgeschiktheid.nl vindt u een uitgebreide informatiebrochure die u kunt downloaden. In de informatiebrochure wordt precies uitgelegd wat het CBR onderzoek naar de rijgeschiktheid inhoudt, waarop wordt gelet, welke vragen u krijgt, en waarom die vragen zo worden gesteld. U wordt gewezen op de vele valkuilen en strikvragen tijdens het onderzoek waardoor u de kans dat u uw rijbewijs kunt behouden enorm vergroot.

Wanneer de keurend psychiater na het eerste onderzoek naar de rijgeschiktheid tot de diagnose alcoholmisbruik of alcoholafhankelijkheid komt, zal het CBR u hiervan eerst in kennis stellen. U ontvangt dan een brief van het CBR waarin zij aangeven voornemens te zijn om uw rijbewijs ongeldig te verklaren op grond van het rapport van de psychiater. U hoeft zich niet bij die beslissing neer te leggen. U hebt verschillende mogelijkheden om hiertegen op te komen. Zo kunt u een vragen om een tweede onderzoek (tegenonderzoek) door een andere psychiater. In dit artikel leggen wij u uit wat de voor- en nadelen van een tweede onderzoek zijn.

Wanneer een tegenonderzoek?

In de meeste gevallen is het verstandig om een tweede onderzoek aan te vragen via het CBR. Het nadeel van een tegenonderzoek is dat u opnieuw kosten hiervoor moet betalen (bijna € 700,00). Het voordeel is dat u een tweede kans hebt om te voorkomen dat uw rijbewijs ongeldig wordt verklaard. Belangrijk is dan wel dat u niet dezelfde “fouten” maakt als de eerste keer. Op het bloedonderzoek hebt u weinig invloed, maar het vraaggesprek kunt u wel voorbereiden door onze informatiebrochure te downloaden en goed te bestuderen voor het onderzoek. In de informatiebrochure leggen wij uit met welke bedoeling bepaalde vragen worden gesteld, zodat u begrijpt op welke gronden de psychiater tijdens het eerste onderzoek tot de diagnose alcolmisbruik of alcoholafhankelijkheid is gekomen.

Het tweede onderzoek is belangrijk omdat rechters bij de beoordeling moeten uitgaan van het deskundig oordeel van de psychiater. Wil u in een procedure enig kans van verweer hebben tegen de diagnose, dan is het belangrijk dat de diagnose van de eerste psychiater onderuit wordt gehaald door de tweede psychiater.

Wij zelf werken vaak ook met een eigen psychiater die het rapport van de psychiater van het CBR kan beoordelen, en mogelijk kan weerleggen.
In alle gevallen is het belangrijk dat u de mogelijkheid van een tweede onderzoek eerst bespreek met een gespecialiseerde advocaat. Die zal in overleg met u bepalen of een tweede onderzoek noodzakelijk en zinvol is. Heeft u een brief ontvangen van het CBR waarin zij aangeven uw rijbewijs ongeldig te willen verklaren, meld uw zaak dan zo spoedig mogelijk bij ons aan.

Het niet tijdig betalen van de kosten van de opgelegde maatregel kan ertoe leiden dat het CBR uw rijbewijs ongeldig verklaard. Ook wanneer een betalingsregeling niet stipt wordt nagekomen, kan het rijbewijs ongeldig verklaren. Zo gebeurde dat ook in een uitspraak van de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State, d.d. 10 juli 2013, ECLI:NL:RVS:2013:269.

In die zaak betoogde de betrokkene dat het enkel niet voldoen aan de betalingsregeling die hij met het CBR was overeengekomen onvoldoende was om zijn rijbewijs ongeldig te verklaren. Zijn belang bij het behoud ervan is groot, zo gaf hij aan, en hij had de eerste twee termijnen van de betalingsregeling voldaan.

De rechter was echter onverbiddellijk en overwoog dat het CBR ingevolge artikel 132, tweede lid, aanhef en onder c, van de Wvw 1994, gelezen in verbinding met artikelen 24, aanhef en onder a, en 25, eerste lid, aanhef en onder a, van de Regeling 2011, gehouden is het rijbewijs ongeldig te verklaren van diegene die de kosten van het opgelegde onderzoek naar de geschiktheid niet of niet tijdig voldoet. Nu de betrokkene het voor het onderzoek te betalen bedrag niet tijdig heeft voldaan, moest het CBR het rijbewijs ongeldig verklaren, als het heeft gedaan.

Het is dus erg belangrijk dat u altijd stipt op tijd de kosten van de opgelegde maatregel betaalt, en zo nodig een betalingsregeling aanvraagt. Is de betalingsregeling geaccepteerd, dan dient u die stipt na te komen.

Het onderzoek naar de rijgeschiktheid wordt in de volksmond vaak ook het CBR alcoholonderzoek genoemd. In de meeste gevallen wordt het onderzoek naar de rijgeschiktheid ook door het CBR opgelegd na rijden onder invloed van alcohol. Het CBR alcoholonderzoek is de zwaarste maatregel die het CBR aan een bestuurder kan opleggen.

Criteria CBR alcoholonderzoek

In de Regeling maatregelen rijvaardigheid en rijgeschiktheid 2011 wordt in artikel 23 een opsomming gegeven van de gevallen waarin het CBR zal besluiten dat een bestuurder zch moet worden onderworpen aan een onderzoek naar de rijgeschiktheid na rijden onder invloed van alcohol of drugs. Wij hebben de criteria voor u in normaal Nederlands uitgewerkt:

• Bij een ademalcoholgehalte van meer dan 785 μg/l uitgeademde lucht, oftewel een bloedalcoholgehalte van meer dan 1,8 ‰
• Indien aan u in de afgelopen vijf jaar aan het alcoholslotprogramma (ASP) heeft deelgenomen
• Indien u in de afgelopen vijf jaar al eerder een onderzoek naar de geschiktheid opgelegd hebt gekregen wegens rijden onder invloed van alcohol;
• Indien u bij de politie bekend staat als regelmatig gebruiker van drogerende stoffen
• Indien u niet in aanmerking komt voor het alcoholslotprogramma (ASP) omdat u alleen beschikt over een rijbewijs A (motor)

Bezwaar en beroep CBR alcoholonderzoek

Wanneer aan één van deze voorwaarden is voldaan, heeft het CBR op goede gronden kunnen besluiten dat u moet deelnemen aan het CBR alcoholonderzoek. Voorwaarde is wel dat de politie terecht heeft vastgesteld dat u als bestuurder onder invloed van alcohol aan het verkeer hebt deelgenomen. Is dat niet het geval, dan is het belangrijk dat u zo spoedig mogelijk bezwaar aantekent tegen de beslissing van het CBR. Ons advies is om de zaak bij ons aan te melden.

Gespecialiseerde advocaat CBR alcoholonderzoek

De bij ons netwerk aangesloten advocaten hebben jarenlange ervaring op het gebied van de CBR-procedures en weten precies hoe zij u de beste verdediging kunnen bieden. Na aanmelding van uw zaak zal een gespecialiseerde advocaat zo snel mogelijk contact met u opnemen om de zaak met u te bespreken. Vervolgens zal de advocaat onmiddellijk de processtukken bij het CBR opvragen, en in overleg met u de te voeren verdedigingsstrategie bepalen. Bij ons bent u verzekerd van deskundige rechtsbijstand tegen een betaalbaar tarief.

Voorbereiden CBR alcoholonderzoek

Wanneer het CBR  terecht en op goede gronden het alcoholonderzoek heeft opgelegd, adviseren wij u om onze uitgebreide informatiebrochure “Onderzoek naar de rijgeschiktheid” te downloaden ter voorbereiding op het CBR onderzoek. U vergroot daarmee de kans dat u zonder problemen door het alcoholonderzoek komt, en uw rijbewijs terug krijgt of kunt behouden.

Steeds vaker komen clienten bij ons wiens rijbewijs ongeldig is verklaard nadat zij een psychiatrisch onderzoek hebben ondergaan bij het CBR. Volgens de psychiater die de keuring namens het CBR uitvoert, zou de client een alcoholist (in vakjargon ook wel alcoholmisbruiker) zijn, en moet daarom het rijbewijs ongeldig worden verklaard. In de meeste gevallen blijkt dat niet terecht. Op grond van het CBR psychiatrisch onderzoek worden veel mensen volkomen ten onrechte als alcoholist aangemerkt, en wordt hun rijbewijs ingenomen, enkel en alleen omdat ze een paar vragen “verkeerd” hebben beantwoord. Wat ons betreft is het duidelijk: het CBR psychiatrisch onderzoek deugt niet!

CBR psychiatrisch onderzoek

De naam CBR psychiatrisch onderzoek is niet helemaal juist. De term psychiatrisch onderzoek kan de inhoud van het onderzoek nauwelijks dekken. Het onderzoek zou door een onafhankelijk psychiater moeten worden verricht, maar in de praktijk zien we dat het grootste gedeelte van het psychiatrisch onderzoek door een arts wordt verricht. Eerst krijgt u een bloedonderzoek, daarna een lichamelijk onderzoek, en pas daarna ziet u heel kort een psychiater. Vaak hooguit enkele minuutjes. De psychiater stelt u snel enkele vragen, en is daarna weer weg. Vervolgens krijgt u nog een standaard vraaggesprek met de arts, en daarna kunt u vertrekken.

Deze werkwijze is helaas goedgekeurd door de Raad van State, de hoogste rechter die in dit soort procedures oordeelt. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft geoordeeld dat het prima is wanneer een ander dan een psychiater het CBR psychiatrisch verricht, zolang in ieder geval op enig moment de psychiater er ook bij komt.

Voor psychiaters is het CBR onderzoek een goede melkkoe geworden. Doordat zij niet het hele onderzoek zelf hoeven te verrichten, terwijl zij wel volledig betaald krijgen, kunnen ze aan de lopende band de psychiatrische onderzoeken afwerken. De opdrachten stromen binnen nu het CBR tegenwoordig aan de lopende band dit soort onderzoeken oplegt.

Onafhankelijkheid psychiaters

Op grond van hun eigen richtlijnen en beroepseed moeten de psychiaters volledig afhankelijk opereren. In de brief die u van het CBR ontvangt, staat ook dat het onderzoek wordt verricht door een onafhankelijk psychiater. Wat ons betreft is dat misschien in theorie wel zo, maar in de praktijk zien we dat toch niet terug. De psychiaters werken met vooraf door het CBR vastgestelde beoordelingskaders, waaraan zij zich strikt moeten houden. In de meeste gevallen doen de psychiaters dat ook. Zij luisteren goed naar hun opdrachtgever, het CBR. Immers weten zij maar al te goed wie hun dik belegde boterham betaalt. Op die onafhankelijkheid valt dus heel wat af te dingen.

Onze advocaten werken – waar mogelijk – met eigen psychiaters en deskundigen.  Wij brengen dan diens rapportages en verklaringen bij wijze van tegenonderzoek in de procedures tegen het CBR. Het grappige is dat het CBR het hier nooit mee eens is. “Maar dat is geen CBR-psychiater”, wordt er dan gezegd, “dus die kan dat onderzoek niet verrichten”. Gelukkig gaan de rechters in de meeste gevallen daaraan voorbij. Wanneer de rapportage goed is onderbouwd, en een heldere conclusie bevat, is dat voldoende ter weerlegging van de psychiatrische rapportage die in opdracht van het CBR is gemaakt.

Voorbereiden CBR psychiatrisch onderzoek

Het inschakelen van een eigen psychiater is een mogelijkheid om het eerste rapport van het psychiater van het CBR te weerleggen. Wanneer u het eerste CBR psychiatrisch onderzoek nog moet ondergaan, kunt u er ook voor kiezen om te voorkomen dat het CBR uw rijbewijs ongeldig zal verklaren. Wij hebben een informatiebrochure ontwikkelt waarmee u de kans aanmerkelijk vergroot om door het CBR psychiatrisch onderzoek te komen. U kunt de informatiebrochure downloaden op www.onderzoeknaarderijgeschiktheid.nl. In de informatiebrochure leggen wij uit wat u kunt verwachten van het CBR psychiatrisch onderzoek, welke vragen u gesteld kunnen worden, en met welke bedoeling de vragen worden gesteld.

Tegen beslisissingen van het CBR dient binnen 6 weken na dagtekening van de brief bezwaar of beroep te worden ingesteld. Wanneer deze termijn niet wordt nageleefd, dan wordt de betrokkene niet-ontvankelijk verklaard in zijn bezwaar.

Verschoonbare termijnoverschrijding

Dit is alleen anders wanneer er sprake is van een verschoonbare termijnoverschrijding. Dit betekent dat er een geldige reden is geweest om de termijn te overschrijden. Of een termijnoverschrijding als verschoonbaar wordt beschouwd, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Betwisting ontvangst niet-aangetekende brieven

Uit vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (o.a. 27 april 2004, zaaknr 200402504/1; AB 2005, 413) blijkt dat in geval van een niet aantekend verzonden besluit, het aan het CBR is om aannemelijk te maken dat het besluit is verzonden.

Indien het CBR hierin slaagt, ligt het op de weg van de geadresseerde om de ontvangst ervan op een niet ongeloofwaardige wijze te ontkennen. Eerst dan is het aan het CBR om de ontvangst van de beslissing aannemelijk te maken.

Termijn bezwaar na kennisneming besluit CBR

Indien u later alsnog kennis krijgt van het besluit van het CBR, dient u zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk alsnog bezwaar te maken tegen die beslissing. Dit volgt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 27 mei 2009 (LJN: BI4946). De Afdeling heeft daarbij bepaald dat een redelijke termijn om alsnog bezwaar te maken 2 weken na kennisneming is.

Het inzage- en correctierecht vormt een belangrijk element in het CBR onderzoek naar de rijgschiktheid. Dat blijkt wel weer uit een uitspraak van de Rechtbank Haarlem, van 20 september 2011, ECLI:NL:RBHAA:2011:BV0210. In die zaak had de psychiater het rapport niet eerst in concept aan de betrokkene toegestuurd. Dat is fout! De onderzochte persoon moet altijd in staat zijn om de bevindingen van de psychiater eerst in concept te zien, en hierop zo nodig correcties aan te brengen, voordat het naar het CBR wordt toegestuurd.

De rechtbank Haarlem oordeelde als volgt:

“2.24 Eiser voert aan dat [naam psychiater #2] hem ten onrechte geen inzage- en correctierecht heeft verleend. Dit is in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel. Dat eiser heeft afgezien van de hoorzitting, doet hieraan niet af. Ook vindt eiser het onzorgvuldig dat verweerster de vragenlijst die eiser bij [naam psychiater #2] heeft ingevuld, niet meer beschikbaar heeft.

2.25 Verweerster erkent dat [naam psychiater #2] eiser niet in de gelegenheid heeft gesteld om het inzage- en correctierecht uit te oefenen. Dit leidt weliswaar tot vernietiging van het bestreden besluit wegens strijd met de artikelen 3:2 en 3:9 van de Awb, maar volgens verweerster kunnen, gelet op de jurisprudentie van de Afdeling, de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit in stand blijven.

2.26 De voorzieningenrechter is van oordeel dat het feit dat [naam psychiater #2] aan eiser niet de mogelijkheid heeft geboden om gebruik te maken van het inzage- en correctierecht, leidt tot vernietiging van het bestreden besluit, nu het is genomen in strijd met de artikelen 3:2 en 3:9 Awb. Ook het feit dat de door eiser bij [naam psychiater #2] ingevulde vragenlijst niet meer voorhanden is, acht de voorzieningenrechter in strijd met de zorgvuldigheid. Gelet hierop is het beroep van eiser gegrond. De voorzieningenrechter ziet echter aanleiding de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit in stand te laten. De enkele omstandigheid dat eiser niet in de gelegenheid is gesteld om ten aanzien van het verslag van bevindingen van [naam psychiater #2] zijn inzage- en correctierecht uit te oefenen, staat er niet aan in de weg dat dit verslag wordt gebruikt bij de beoordeling of sprake is van alcoholmisbruik. Eiser heeft immers in bezwaar en beroep zijn bezwaren tegen dit verslag van bevindingen alsnog voldoende naar voren kunnen brengen. Ten aanzien van de ontbrekende vragenlijst is de voorzieningenrechter van oordeel dat uit de door eiser aangevoerde beroepsgronden niet blijkt dat hij daardoor in zijn belangen is geschaad.”

Bij samenloop van een strafrechtelijke invordering van het rijbewijs (artikel 164, lid 2 WVW 1994) en een gelijktijdige (in gang te zetten) ongeldigverklaring van het “ASP”-rijbewijs (artikel 132, lid 2 WVW 1994), gaat het fysieke rijbewijs met het proces-verbaal van het misdrijf naar het OM. Nadat het OM de strafzaak heeft afgerond, geleidt het OM het “ASP”-rijbewijs door naar degene bij wie de houder dat rijbewijs had dienen in te leveren, te weten het CBR (artikel 164, lid 6 WVW 1994 of artikel 180, lid 5 WVW 1994).

Bij het gelijktijdig van toepassing zijn van zowel een strafrechtelijke als een bestuursrechtelijke invordering van het rijbewijs zal ten aanzien van het fysieke rijbewijs eerst voorrang worden gegeven aan de strafrechtelijke invordering. Dit betekent dat het rijbewijs naar het OM moet worden gestuurd..

Artikel 164, lid 2 WVW 1994 bepaalt wanneer de opsporingsambtenaar tot strafrechtelijke invordering van het rijbewijs moet overgaan. Toegepast op deelnemers ASP betekent dit een strafrechtelijke invordering in geval van overtreding van:

• artikel 8, lid 4, aanhef en onder b, WVW 1994 (rijden onder invloed) met bewijs of verdenking dat AAG > 350 µg/l of BAG > 0,8 promille;
• artikel 163, lid 2, lid 6, lid 8 of lid 9 WVW 1994 (weigeren ademanalyse, weigeren bloedproef, weigeren urineonderzoek of weigeren (achteraf) toestemming te geven voor onderzoek afgenomen bloed.
• Artikel 130, lid 2 WVW1994 jo. artikel 5, aanhef en onderdeel o, Regeling maatregelen rijvaardigheid en geschiktheid 2010 bepaalt wanneer de opsporingsambtenaar tot een bestuursrechtelijke invordering van het rijbewijs moet overgaan. Toegepast op deelnemers ASP betekent dit een bestuursrechtelijke invordering in geval van overtreding van:

c. Artikel 8, lid 4, aanhef en onder b, WVW 1994 (rijden onder invloed) met bewijs of verdenking dat AAG > 88 µg/l of BAG > 0,2 promille;
d. Artikel 9, lid 9 WVW 1994.

Op basis van de WVW 1994 kan de politie ook een rijbewijs strafrechtelijk invorderen op andere gronden dan rijden onder invloed. De mogelijkheid bestaat immers ook bij excessieve snelheidsovertredingen of bij situaties waarbij de verkeersveiligheid in het geding is (lid 3 van artikel 164 WVW 1994). De strafrechtelijke invordering van het rijbewijs wordt door de politie in het rijbewijzenregister verwerkt. Vanzelfsprekend mag een bestuurder gedurende de invordering geen motorrijtuig besturen waarvoor een rijbewijs vereist is.

Indien dit het rijbewijs van een ASP-bestuurder betreft en dit betekent dat deze bestuurder niet aan alle voorwaarden (spelregels) van het ASP-programma kan voldoen, dient de betrokken ASP-bestuurder dit zelf te melden aan het CBR.

Indien door een ASP-bestuurder zowel artikel 8 als artikel 9, lid 9 WVW 1994 wordt overtreden, zal door de politie een proces-verbaal worden opgemaakt voor beide feiten, dat geheel aan het (regio)parket moet worden gezonden. Indien de politie per abuis niet één, maar twee afzonderlijke processen-verbaal heeft opgemaakt, zal artikel 8 WVW 1994 door de CVOM en artikel 9 WVW 1994 door het (regio)parket worden afgedaan. Om administratieve redenen moet in dat laatste geval worden voorkomen dat alsnog tussen de CVOM en een (regio)parket processen-verbaal worden overgedragen.