Het CBR is tijdens de vorderingsprocedure gebonden aan termijnen. Zo moeten zij binnen 4 weken na ontvangst van een mededeling van de politie, dat een bestuurder mogelijk niet langer geschikt is om motorrijtuigen te besturen, een beslissing nemen welke concrete maatregel er opgelegd wordt. Ook tijdens de bezwaarfase geldt voor het CBR een termijn van 6 maanden (die eenmalig met 6 maanden kan worden verlengd).

De consequenties voor het CBR wanneer deze termijn wordt overschreden is beperkt. De betrokkene kan alleen rechtstreeks naar de rechter stappen om een beslissing af te dwingen. Het CBR heeft een handig overzicht gemaakt van alle termijnen die er gelden

De vorderingsprocedure wordt uitgevoerd door de divisie Rijgeschiktheid van het CBR. De procedure is gebaseerd op de artikelen 130 – 134A van de Wegenverkeerswet 1994. Deze artikelen zijn nader uitgewerkt in

• de Regeling Maatregelen rijvaardigheid en rijgeschiktheid 2011 (MvT)
• de Regeling eisen rijgeschiktheid 2000
• het Reglement rijbewijzen

De verschillende regelingen zijn echter vrij ingewikkeld om zonder specialistische voorkennis te kunnen begrijpen. Vandaar dat u er verstandig aan doet om te laten bijstaan door een in de CBR-procedure gespecialiseerde advocaat zodra u te maken krijgt met de vorderingsprocedure van het CBR. Zeker wanneer de geldigheid van uw rijbewijs op het spel staat, is het echt belangrijk dat u wordt bijgestaan door een advocaat.

Wanneer een bestuurder in aanraking komt met de vorderingsprocedure, kan het CBR besluiten om een bepaalde maatregel op te leggen. Welke maatregel concreet wordt opgelegd is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Het CBR kijkt hierbij hoofdzakelijk naar de inhoud van de mededeling die (bijv. door de politie) aan haar is gedaan, en de onderliggende stukken die daarbij worden aangereikt.

Wanneer een bestuurder in aanraking komt met de vorderingsprocedure, kan het CBR besluiten om een bepaalde maatregel op te leggen. Welke maatregel concreet wordt opgelegd is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Het CBR kijkt hierbij hoofdzakelijk naar de inhoud van de mededeling die (bijv. door de politie) aan haar is gedaan, en de onderliggende stukken die daarbij worden aangereikt.

Maatregelen

Het CBR kan de volgende maatregelen opleggen:

• de Lichte Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer (LEMA)
• de Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer (EMA)
• de Educatieve Maatregel Gedrag en verkeer (EMG)
• het Alcoholslotprogramma (ASP)

Bij een maatregel loopt de bestuurder niet direct het risico om zijn rijbewijs kwijt te raken. Wanneer u goed meewerkt aan de maatregel, de kosten betaalt, en telkens netjes op tijd op een cursus verschijnt, mag u het rijbewijs behouden. Alleen bij een alcoholslotprogramma wordt het rijbewijs ongeldig verklaard voor alle categorieën, behalve categorie B, waarbij op het rijbewijs zal worden aangetekend dat u alleen bevoegd bent om een specifiek met kenteken op het rijbewijs vermelde auto te besturen. In dat voertuig wordt dan het alcoholslot ingebouwd.

In sommige (zwaardere) gevallen zal het CBR in de plaats van een maatregel, de bestuurder verplichten om mee te werken aan een onderzoek.

Onderzoeken

Er zijn drie onderzoeken:

• het onderzoek na rijden onder invloed (van alcohol of drugs)
• het onderzoek naar de rijvaardigheid
• het medisch onderzoek

Op deze website kunt u lezen wat de verschillende maatregelen en onderzoeken concreet inhouden en wat u eventueel kunt daartegen nog kunt doen.

Rijden onder invloed na alcohol

In het overzicht hieronder kunt u precies lezen in welke gevallen een bepaalde maatregel of onderzoek naar de rijgeschiktheid wordt opgelegd na rijden onder invloed van alcohol.

> Overzicht maatregelen rijvaardigheid en rijgeschiktheid

Bent u op zoek naar een voorbeeld van een bezwaarschrift tegen een beslissing van het CBR?

Hoewel wij het niet adviseren vanwege de ingewikkeldheid van de procedure, kunt u ook zelf een bezwaarschrift indienen tegen een besluit van het CBR wanneer u het niet eens bent met de genomen beslissing. Het CBR heeft daartoe een voorbeeld (standaardformulier) opgesteld dat u hier kunt downloaden.

Wees er wel op bedacht dat in het bezwaarschrift met name dient te gaan om de vraag of u voldoet aan de criteria voor het opleggen van een bepaalde maatregel, of dat een deskundige op de juiste gronden tot een bepaalde diagnose is gekomen. Uw persoonlijke omstandigheden, bijvoorbeeld dat u uw rijbewijs dringend nodig hebt voor uw werk, worden niet meegenomen in de bezwaarschriftprocedure.

Standaardformulier bezwaarschrift CBR

Het komt nog wel eens voor dat het CBR de beslistermijnen overschrijdt. Zo dient het CBR binnen 6 weken een beslissing te nemen op een bezwaarschrift, welke termijn ze eenmaal mogen verlengen. Wanneer het CBR zich niet houdt aan deze termijn, betekent dit helaas niet dat het bezwaar (of later beroep) dan gegrond moet worden verklaard of dat de door het CBR genomen beslissing komt te vervallen.

Dit komt omdat de wettelijke beslistermijnen zoals deze zijn neergelegd geen fatale termijn zijn, maar termijnen van openbare orde. In de volgende uitspraak wordt dit nog eens bevestigd:

LJN: BI8426, Raad van State, 17 juni 2009
“2.2. [appellante] betoogt dat de rechtbank ten onrechte is voorbijgegaan aan haar betoog dat het CBR in strijd met artikel 7:10, eerste en derde lid, van de Awb niet binnen zes weken na ontvangst van haar bezwaarschrift een beslissing op haar bezwaar heeft genomen en haar evenmin schriftelijk heeft meegedeeld dat deze beslissing was verdaagd. Zij voert voorts aan dat het uit een oogpunt van rechtsgelijkheid niet aanvaardbaar is dat de rechtbank geen oordeel geeft over de termijnoverschrijding door het CBR, terwijl zij in een eerdere procedure als gevolg van overschrijding van de termijn die geldt voor het maken van bezwaar, niet-ontvankelijk is verklaard door het CBR.

2.3. Dit betoog faalt. Dat de Afdeling in haar uitspraak van 19 december 2007 in zaak nr. 200704545/1 heeft geoordeeld dat de rechtbank tot het juiste oordeel is gekomen dat [appellante] haar bezwaarschrift te laat heeft ingediend, vormt geen grond voor vernietiging van het besluit van het CBR van 14 maart 2008. Zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (uitspraak van 21 juni 2006 in zaak nr. 200600367/1) zijn de wettelijke beslistermijnen, neergelegd in artikel 7:10 van de Awb, geen fatale termijnen, maar termijnen van orde. Overschrijding daarvan betekent dan ook niet dat het besluit op bezwaar op die grond voor vernietiging in aanmerking komt. Er valt immers geen wettelijk voorschrift aan te wijzen dat bepaalt dat in zo een geval het desbetreffende besluit niet in stand kan blijven. [appellante] is door het langer uitblijven van de beslissing op bezwaar ook niet zodanig in haar belang getroffen dat het besluit om die reden wegens strijd met enige geschreven of ongeschreven rechtsregel dan wel enig rechtsbeginsel niet in stand kan blijven. De rechtbank heeft derhalve met juistheid geoordeeld dat de termijnoverschrijding niet maakt dat het CBR niet meer bevoegd was tot het nemen van een besluit op bezwaar.”

Wat kunt u wel doen tegen een termijnoverschrijding?

Wel kunt u bij een termijnoverschrijding direct naar de rechtbank gaan door beroep in te stellen vanwege het uitblijven van een beslissing. Hierdoor kunt u de zaak sneller bij de rechter brengen. 

Een vergissing is menselijk. Zo kan het voorkomen dat u de cursusdata verkeerd noteert in uw agenda, en daardoor pas op de tweede cursusdag verschijnt. Er is dan sprake van een onopzettelijk verzuim om op de eerste cursusdag aanwezig te zijn. Wanneer het CBR uw rijbewijs dan ongeldig verklaard, kunt u hiertegen een bezwaarschrift indienen en bij wijze van voorlopige voorziening aan de rechter vragen om het rijbewijs weer geldig te verklaren.

Wanneer door het CBR een educatieve maatregel (LEMA, EMA, EMG) is opgelegd, bent u verplicht deze te volgen, behoudens het geval uiteraard dat u met succes hiertegen een bezwaarschrift hebt ingediend.
Wanneer u niet meewerkt aan de educatieve maatregel, zal het CBR uw rijbewijs ongeldig verklaren. Niet meewerken kan bestaan uit het niet (tijdig) betalen van de aan de educatieve maatregel verbonden kosten, maar ook het niet (op tijd) verschijnen tijdens het eerste intakegesprek of de cursusdagen.

Vergissing

Een vergissing is echter menselijk. Zo kan het voorkomen dat u de cursusdata verkeerd noteert in uw agenda, en daardoor pas op de tweede cursusdag verschijnt. Er is dan sprake van een onopzettelijk verzuim om op de eerste cursusdag aanwezig te zijn.

Wanneer het CBR vervolgens uw rijbewijs toch ongeldig verklaart, kunt u hiertegen een bezwaarschrift indienen en gelijk een voorlopige voorziening aanvragen bij de bestuursrechter. Een vergelijkbare zaak deed zich voor bij de rechtbank ‘s-Hertogenbosch, in een uitspraak d.d. 17 juni 2002, LJN: AE7281

Het ging om een bestuurder aan wie een EMA was opgelegd. Hij had zich bij het overschrijven van de cursusdata van zijn oude agenda naar zijn nieuwe agenda kennelijk vergist en heeft daarbij de eerste cursusdag over het hoofd gezien. Hij kwam pas op de tweede cursusdag. Het CBR besloot om zijn rijbewijs ongeldig te verklaren, maar de rechter bepaalde dat dit een te zware sanctie is. De rechter overwoog als volgt:

“In zijn brief van 4 juni 2002 heeft verweerder zijn standpunt dat een vergissing in de cursusdata geen geldige reden voor verhindering kan vormen, nader gemotiveerd met de opmerking dat de wetenschap van de mogelijke consequenties van het zonder geldige reden niet verschijnen op de EMA en het feit dat het hier om een wettelijke verplichting handelt, voor verzoeker aanleiding hadden moeten vormen tot meer oplettendheid dan nu door hem is betracht.

Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter omschrijft verweerder hiermee het wezen van een vergissing maar heeft verweerder hiermee geen blijk gegeven te hebben bezien of een – op zich verwijtbaar – gedrag onder omstandigheden excuseerbaar kan zijn. De verklaring van verzoeker voor het niet verschijnen op de eerste cursusdag, bezien in het licht van zijn houding en gedrag na het ongeval, verzoekers intentie om de cursus te volgen en het feit dat hij na constatering van zijn verzuim zelf contact heeft opgenomen met verweerder teneinde dit verzuim nog te kunnen herstellen, rechtvaardigen niet zonder meer verweerders oordeel dat van een geldige reden als bedoeld in art. 132, tweede lid, van het Reglement rijbewijzen, in de onderhavige situatie geen sprake is. Uit de voorhanden zijnde gedingstukken blijkt niet dat verweerder zich althans de vraag heeft gesteld of de omstandigheid dat verzoeker op generlei wijze heeft getracht zijn gedrag te verdoezelen of te bagateliseren, een rol zou moeten of kunnen spelen bij de beantwoording van de vraag of de vergissing van verzoeker in dit geval als een geldige reden zou kunnen worden aangemerkt. Dit gebrek in verweerders besluitvorming kan in de bezwaarfase worden hersteld. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter is in verzoekers geval, mede gelet op zijn houding en gedrag tot dan toe, de inhouding van zijn rijbewijs een te zwaar middel in het licht van verzoekers verzuim. Naar dezerzijds oordeel zijn er dan ook aanknopingspunten aanwijsbaar op grond waarvan het treffen van een voorlopige voorziening als gevraagd aan de orde is.

Verder valt niet in te zien waarom verweerder bij een dergelijke strenge invulling van het begrip geldige reden van verhindering niet eerder tot besluitvorming had kunnen komen. Ook al voorziet artikel 132, tweede lid, van WVW niet in een sanctie als verweerder niet binnen een bepaalde tijdspanne besluit, van verweerder mag worden verwacht met enige voortvarendheid, in elk geval eerder dan de gebruikelijke beslistermijn, genoemd in artikel 4:13 van de Awb, te besluiten in zaken als de onderhavige.

Uit het voorgaande volgt dat er twijfel bestaat omtrent de rechtmatigheid van het in geding zijnde besluit.

De voorzieningenrechter ziet hierin als gezegd voldoende aanleiding tot het treffen van een voorlopige voorziening als na te melden. Hierbij is voorts in aanmerking genomen dat verzoekers belang bij het kunnen beschikken over een rijbewijs thans zwaarder weegt dan verweerders belang bij het onmiddellijk uitvoeren van het bestreden besluit.“

Conclusie

Het kan gebeuren dat u door een vergissing of andere bijzondere omstandigheden niet (op tijd) aanwezig bent op de cursusdag(en). Het CBR zal uw rijbewijs dan ongeldig verklaren, maar daar moet u zich niet bij neerleggen. Tegen deze beslissing kunt u binnen 6 weken een bezwaarschrift indienen, en gelijktijdig kunt u bij wijze van voorlopige voorziening aan de rechter vragen om het rijbewijs weer geldig te laten verklaren.

De kosten voor een tweede onderzoek moet u zelf betalen. Anders dan bij de kosten van het eerste onderzoek, kunt u hiervoor in beginsel geen betalingsregeling treffen. Slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden is dat mogelijk, zoals ook de Raad van State meermalen heeft bevestigd.

Wanneer aan u een onderzoek naar de rijgeschiktheid of rijvaardigheid is opgelegd, dient u de daaraan verbonden kosten te voldoen. Voor de betaling van de kosten van het eerste onderzoek, kan een betalingsregeling worden gevraagd aan het CBR. Dit moet binnen 3 weken na ontvangst van het besluit. Bij het verzoek moet een volledige opgave van inkomsten en uitgaven, voorzien van bewijsstukken worden meegestuurd.
Pas nadat de kosten van de maatregel volledig zijn betaald, mag u deelname aan het onderzoek naar de rijgeschiktheid of rijvaardigheid.
Na het onderzoek krijgt u het rapport van de deskundige toegestuurd met daarbij een voorlopige beslissing van het CBR. Het CBR kan op basis van het rapport aangeven dat zij voornemens zijn om uw rijbewijs ongeldig te verklaren. U hebt op dat moment echter nog het recht om een tweede onderzoek (contra-expertise) aan te vragen.

Wees er wel op bedacht dat u ook de kosten voor dat tweede onderzoek zelf moet betalen en dat u hiervoor in beginsel geen betalingsregeling kunt treffen. Slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden is dat mogelijk, zoals ook de Raad van State meermalen heeft bevestigd. In een uitspraak van 25 februari 2009 (LJN: BH4006) overwoog de Raad van State:

“Ingevolge artikel 134, derde lid, van de WVW 1994 komen de aan het tweede onderzoek verbonden kosten ten laste van betrokkene. Artikel 11, tweede lid, van de Regeling maatregelen rijvaardigheid en geschiktheid bepaalt dat de kosten van het tweede onderzoek dienen te worden betaald binnen twee weken na de mededeling van het CBR als bedoeld in artikel 134, derde lid, van de WVW 1994, op de wijze zoals bij die mededeling is aangegeven. Deze bepalingen voorzien er niet in dat het CBR rekening houdt met de financiële situatie van betrokkene. Slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden kan aanleiding bestaan voor het oordeel dat het CBR dat in het desbetreffende geval niettemin had dienen te doen. Niet gebleken is dat zich in deze procedure een zodanig geval voordoet. Hierbij wordt mede in aanmerking genomen dat, zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (uitspraak van 17 december 2008 in zaak nr. 200802480/1), het CBR de betrokkenen bij een besluit tot het opleggen van een onderzoek naar de geschiktheid reeds wijst op de mogelijkheid van een tweede onderzoek op eigen kosten, zodat zij hiermee rekening kunnen houden. Het CBR heeft in deze procedure [appellant] in de bij het besluit van 23 augustus 2006 meegestuurde folder gewezen op de mogelijkheid van een tweede onderzoek op eigen kosten.”

Ons advies is in de meeste gevallen om desalniettemin een tweede onderzoek aan te vragen wanneer het CBR voornemens is om het rijbewijs ongeldig te verklaren. Wilt u een persoonlijk advies, dan dient u eerst een van de bij ons netwerk aangesloten gespecialiseerde advocaten te raadplegen. Voordeel van een tweede onderzoek is dat u een kans krijgt om de uitkomsten van het eerste onderzoek te weerleggen, zeker wanneer de eerste deskundige naar uw mening onjuiste dingen heeft genoteerd.