Het alcoholslotprogramma (ASP) is definitief beeindigd. De minister heeft aangegeven dat alle deelnemers aan het alcoholslotprogramma hiermee kunnen stoppen. Wij zullen voor u uiteenzetten hoe dat precies werkt en aan welke voorwaarden u moet voldoen.

Deelname alcoholslotprogramma

Voor de personen die WEL deelnemen aan het alcoholslotprogramma, bestaat de mogelijkheid om via de eigen verklaringsprocedure van het CBR een nieuw rijbewijs zonder code 103 (beperking alcoholslotprogramma) te krijgen. U dient dan een eigen verklaring aan te vragen via MijnCBR.nl of via uw gemeentekantoor. Vraag 4 op de eigen verklaring dient u met ‘ja’ te beantwoorden. U krijgt vervolgens een keuring bij een psychiater opgelegd. Het is belangrijk dat u zich hier goed op voorbereid! Bestel voor de informatiebrochure ‘alcohol’ via www.eigenverklaringsprocedurecbr.nl en lees de brochure goed door.

Zonder deze informatiebrochure is het erg lastig om door de keuring te komen. De keuring bij de pychiater bevat veel strikvragen en valkuilen. Als u een ‘verkeerd’ antwoord geeft, kan het CBR al besluiten om uw rijbewijs voor een jaar ongeldig te verklaren. Dit zou betekenen dat u het rijbewijs weer dient in te leveren.

Geen deelname alcoholslotprogramma

Wanneer u NIET deelneemt aan het alcoholslotprogramma hebt u de mogelijkheid om viaom via de eigen verklaringsprocedure van het CBR het rijbewijs terug te krijgen. Ook dan dient u de eigen verklaring aan te vragen via MijnCBR.nl of via uw gemeentekantoor. Vraag 4 op de eigen verklaring dient u met ‘ja’ te beantwoorden. U krijgt vervolgens een keuring bij een psychiater opgelegd. Het is belangrijk dat u zich hier goed op voorbereid! Bestel voor de informatiebrochure ‘alcohol’ via www.eigenverklaringsprocedurecbr.nl  en lees de brochure goed door.

Wanneer u niet meewerkt aan de EMA, EMG of de LEMA zal het CBR uw rijbewijs ongeldig verklaren. Van niet meewerken kan sprake zijn in de volgende gevallen:

• U betaalt (niet op tijd) de kosten voor de opgelegde maatregel
• U komt niet op tijd voor de cursus
• U doet niet goed mee aan de cursus

Bezwaarschrift

Soms is het echter niet terecht dat het CBR uw rijbewijs ongeldig verklaard. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer het CBR ten onrechte een voorstel voor een betalingsregeling afwijst, of wanneer u wel netjes hebt meegewerkt tijdens de cursus. In die gevallen kan het zinvol zijn om een bezwaarschrift in te dienen tegen de ongeldigverklaring van het rijbewijs.

Maximaal 3 jaar

Wanneer u geen bezwaarschrift indient, en niet opnieuw een EMA, EMG of LEMA aanvaagt, dan zal uw rijbewijs ongeldig blijven voor ten hoogste 3 jaren. Dit volgt uit artikel 97 Reglement rijbewijzen:

“In afwijking van het eerste lid wordt ten behoeve van degene wiens rijbewijs op grond van artikel 132, tweede lid, van de wet ongeldig is verklaard wegens het niet-verlenen van de vereiste medewerking aan de hem opgelegde verplichting zich te onderwerpen aan een educatieve maatregel ter bevordering van de geschiktheid, gedurende een periode van ten hoogste drie jaren na de ongeldigverklaring van het rijbewijs geen verklaring van geschiktheid in het rijbewijzenregister geregistreerd zo lang hij niet alsnog aan die verplichting heeft voldaan.”

Wanneer u in hoger beroep gaat tegen een beslissing van het CBR kunt u direct schadevergoeding vragen voor het geval het hoger beroep gegrond wordt verklaard.

De wettelijke grondslag voor het vragen van schadevergoeding is artikel 8:73 lid 1 Awb jo art. 49 lid 1 Wet op de Raad van State:

Ingevolge artikel 8:73, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb), gelezen in samenhang met artikel 49, eerste lid, van de Wet op de Raad van State, kan de Afdeling, indien zij het hoger beroep gegrond verklaart, indien daarvoor gronden zijn, op verzoek van een partij het bestuursorgaan veroordelen tot vergoeding van de schade die die partij lijdt.

Wanneer aan u een EMA of LEMA is opgelegd, bent u verplicht om op de cursusdagen te verschijnen. Doet u dat niet of komt u te laat, dan wordt dat aangemerkt als het niet verlenen van de vereiste medewerking. Ook wanneer u door een file te laat komt, wordt dit aangemerkt als het niet verlenen van medewerking, en heeft dit tot gevolg dat het rijbewijs ongeldig wordt verklaard.

Dit zagen we onder meer in een uitspraak van de rechtbank Den Haag, 17 september 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BJ9005.

Casus

Bij brief van 22 april 2009 heeft het CBR eiser bevestigd dat de kosten voor de LEMA zijn ontvangen, dat hij mee moet werken aan de LEMA en dat, indien geen medewerking wordt verleend, het rijbewijs ongeldig wordt verklaard.

Bij brief van 20 mei 2009 heeft het CBR eiser opgeroepen voor de LEMA-cursusdagen op 18 juni 2009 vanaf 13.00 uur en 25 juni 2009 vanaf 13.00 uur.

Bij ongedateerd negatief afloopbericht heeft de cursusleider het CBR medegedeeld dat eiser niet heeft voldaan aan de voorwaarden zoals gesteld voor deelname aan de LEMA-cursus. Eiser kwam 30 minuten te laat. Hij vertelde dat hij in de file was beland en dat hij naar het CBR Rijswijk heeft gebeld, aldus de cursusleider.

Bij e-mailbericht van 21 juni 2009 heeft eiser het CBR medegedeeld dat hij op de cursus van 18 juni 2009 was, maar door de file 20 minuten te laat is gekomen.

Bij het primaire besluit van 24 juni 2009 heeft het CBR besloten dat de reden van verhindering niet als geldige reden worden aangemerkt, dat eiser niet de vereiste medewerking aan de LEMA heeft verleend en dat het rijbewijs van eiser ongeldig wordt verklaard met ingang van de zevende dag na die van de dagtekening van dit besluit. Daarbij is toegelicht dat het alsnog meewerken aan de LEMA de snelste manier is om in het bezit van een nieuw rijbewijs te komen. Nadat de LEMA met succes is afgerond, kan eiser een Eigen verklaring kopen.

Bij brief van 2 juli 2009 heeft eiser bezwaar gemaakt tegen het besluit van 24 juni 2009. Hij heeft daarbij medegedeeld dat hij aanwezig was, maar de zaal niet meer mocht betreden omdat hij te laat was. De reden hiervan is dat hij onderweg in de file was beland.

Bij besluit van 15 juli 2009 heeft het CBR het bezwaar van eiser kennelijk ongegrond verklaard. De file is een omstandigheid die door eiser had moeten worden ingecalculeerd en vormt derhalve geen reden om dertig minuten te laat op de cursus te verschijnen. Gelet op het dwingendrechtelijk karakter van artikel 132, tweede lid, van de WVW 1994, kan met het belang van eiser bij zijn rijbewijs geen rekening worden gehouden, aldus het CBR.

Uitspraak

De rechtbank overwoog als volgt:

“Niet in geschil is dat eiser te laat was en derhalve geen toegang meer kreeg tot de LEMA-cursus. De omstandigheid dat eiser in een file terechtkwam heeft verweerster terecht niet als een geldige reden van verhindering aangemerkt. Hierbij dient gewicht te worden toegekend aan de omstandigheid dat eiser uitdrukkelijk is gewezen op de consequenties van te laat komen. Bij aangetekende brief van 20 mei 2009, waarbij eiser is opgeroepen voor de LEMA, is hem nadrukkelijk medegedeeld dat zijn rijbewijs ongeldig wordt verklaard indien hij de regels, waaronder het op tijd verschijnen, niet naleeft. In dit verband verwijst de voorzieningenrechter naar de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 juli 2009, nr. 200900433/1, LJN: BJ4049.”

In deze zaak was de betrokkene eigenlijk wel op tijd voor een voorgesprek van de EMA, maar was hij uiteindelijk verdwaald in het gebouw van de cursuslocatie, waardoor hij toch te laat bij het voorgesprek aankwam. Hij werd niet meer toegelaten, en het CBR heeft het rijbewijs ongeldig verklaard omdat hij niet de vereiste medewerking zou hebben verleend. De rechtbank vond echter dit besluit onvoldoende zorgvuldig voorbereid, en wees de voorlopige voorziening toe (rb Den Haag, 24 april 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BI3994):

5.1 Vooropgesteld wordt dat verweerder gelet op artikel 132, tweede lid, van de WVW 1994, indien de betrokkene geen medewerking heeft verleend aan de EMA, is gehouden om onverwijld over te gaan tot ongeldigverklaring van het rijbewijs van de houder.

5.2 Niet weersproken is dat verzoeker verweerders administratie op 5 december 2008 om 11.20 uur heeft gebeld met de mededeling dat hij vast zat in het verkeer bij Zoetermeer en dat hij waarschijnlijk niet op tijd aanwezig kon zijn voor het voorgesprek. Evenmin is weersproken dat verzoeker is toegelaten bij de personeelsingang van het cursusgebouw en dat verzoeker vervolgens in het personeelsgedeelte van het cursusgebouw vast is komen te zitten. Niet gebleken is dat verweerder deugdelijk onderzoek heeft verricht naar de betreffende omstandigheden. Dit had in bezwaar kunnen gebeuren. Het valt daarbij niet uit te sluiten dat verweerder bij nader onderzoek nog gegevens naar voren had kunnen brengen over hoe het volgens hem is verlopen. Het bestreden besluit van 23 maart 2009 is derhalve niet met de daartoe vereiste zorgvuldigheid voorbereid. In het licht van het voorgaande is geen sprake van een kennelijk ongegrond bezwaar. Verweerder heeft ten onrechte afgezien van het horen in bezwaar en daarmee de hoorplicht geschonden.

De betrokkene in deze zaak was te laat verschenen bij het voorgesprek van de EMA. Zij was op tijd vertrokken, maar door het slechte weer reden de bussen niet. Uiteindelijk is zij door een kennis met de auto gebracht, maar kwam 10 tot 12 minuten te laat. De medewerker van het CBR waarmee het voorgesprek zou zijn, bleek al (vanwege het slechte weer) vertrokken te zijn. Het CBR besloot vervolgens om het rijbewijs ongeldig te verklaren, omdat de betrokkene te laat was.
De betrokkene ging tegen deze beslissing in beroep en met succes. De rechtbank Haarlem verklaarde het beroep gegrond (rb Haarlem. 22 oktober 2012, ECLI:NL:RBHAA:2012:BY1264).

De rechtbank overwoog het volgende:

“2.5 Artikel 132, tweede lid, van het Reglement rijbewijzen luidt als volgt: ‘Indien betrokkene niet op de vastgestelde tijd en plaats aanwezig is, worden zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen vier weken na ontvangst van het afwezigheidsbericht tijd en plaats waarop betrokkene de hem opgelegde educatieve maatregelen dient te ondergaan, door het CBR opnieuw vastgesteld, tenzij naar het oordeel van het CBR geen sprake is van een geldige reden van verhindering.’

2.6 Ter zitting heeft eiseres -zakelijk weergegeven- het volgende verklaard. Op de dag dat het voorgesprek zou plaatsvinden -3 januari 2012- was de hele dag sprake van uitermate slecht weer waarvoor door het KNMI code oranje was afgegeven. Zij is rond half elf in de ochtend van huis vertrokken richting de bushalte bij het [naam]. Daar aangekomen heeft zij enige tijd staan wachten, maar de bus die zij moest hebben kwam niet. Toen de tijd begon te dringen, heeft zij een kennis gebeld die haar met de auto alsnog naar de [adres] heeft gebracht. Eiseres was 10 tot 12 minuten na twaalven aanwezig op genoemde locatie. Daar bleek dat de persoon met wie eiseres het voorgesprek zou voeren al was vertrokken. Onverrichter zake is zij vervolgens huiswaarts gekeerd. Wel heeft zij zich kort nadien telefonisch in verbinding gesteld met verweerder om aan te geven wat er was gebeurd, maar zij vond bij de medewerker die haar te woord stond geen luisterend oor. Op 11 januari 2012 is eiseres naar de eerste cursusdag gegaan. Zij mocht evenwel niet deelnemen aan de cursus omdat het voorgesprek niet had plaatsgevonden. Wel bleek de docent van de cursus van 11 januari 2012 dezelfde persoon te zijn als degene waarmee eiseres het voorgesprek zou hebben op 3 januari 2012. De docent gaf aan dat zij snel na 12.00 uur van het adres waar het voorgesprek zou plaatsvinden is vertrokken in verband met het slechte weer.

2.7 Het hiervoor weergegeven relaas van eiseres, dat zij in grote lijnen ook in bezwaar naar voren heeft gebracht, is van de zijde van verweerder niet bestreden en komt de rechtbank aannemelijk voor. In verband met het stormachtige weer (zware windstoten) op 3 januari 2012 heeft het KNMI code oranje afgegeven. De rechtbank is van oordeel dat indien sprake is van dergelijk slecht weer verweerder rekening dient te houden met de mogelijkheid dat een cursist vanwege de weersomstandigheden iets later arriveert dan het tijdstip waarop hij blijkens de uitnodiging voor het houden van het voor-gesprek aanwezig moet zijn op de op de oproep aangegeven locatie. Daarbij is van belang dat het in gevallen als de onderhavige per definitie om cursisten gaat die niet met de auto kunnen komen en veelal afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Het is een feit van algemene bekendheid dat het openbaar vervoer hinder ondervindt van extreme weersomstandigheden. Ter zitting is verder gebleken dat verweerder ook als er geen sprake is van extreme weersomstandigheden enige coulance in acht neemt indien een cursist zich iets later meldt dan het in de oproep vermelde tijdstip. De rechtbank heeft van de gemachtigde van verweerder begrepen dat indien een cursist zich 5 tot 10 minuten later meldt dan had gemoeten daarin geen aanleiding wordt gevonden om de cursist naar huis te sturen. Een begrijpelijke handelwijze nu het doel van de EMA immers niet is cursisten te leren op tijd te komen maar hen bewust te maken van de risico’s van alcoholgebruik in het verkeer en te voorkomen dat zij in de toekomst onder invloed van alcohol aan het verkeer deelnemen.

2.8 Onder deze specifieke omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat -nu eiseres op 3 januari 2012 10 tot 12 minuten over twaalven aanwezig was op de locatie waar het voorgesprek zou plaatsvinden- er geen sprake is van een situatie waarbij zij niet op de vastgestelde tijd en plaats waar zij de opgelegde EMA dient te ondergaan, aanwezig was. Gelet hierop komt de rechtbank niet meer toe aan bespreking van de vraag of er sprake was van een geldige reden van verhindering.

2.9 Het beroep zal gegrond worden verklaard. Het besluit van 14 mei 2012 zal worden vernietigd vanwege strijd met artikel 132, tweede lid, van het Reglement rijbewijzen. Voorts zal de rechtbank het primaire besluit van 11 januari 2012 herroepen nu uit dit besluit -ten onrechte- voortvloeit dat eiseres nogmaals de aan de EMA verbonden kosten moet voldoen. De rechtbank zal op grond van artikel 8:72, vierde lid aanhef en onder c, van de Algemene wet bestuursrecht zelf in de zaak voorzien door verweerder te gelasten alsnog binnen vier weken na verzending van deze uitspraak tijd en plaats vast te stellen waarop eiseres de EMA dient te ondergaan. Daarbij geldt dat eiseres de daaraan verbonden kosten reeds heeft betaald.”